کیفوز یا قوز پشتی چیست و چگونه ایجاد می شود؟ برای درمان قوز کمر باید به چه دکتری مراجعه کرد؟ آیا قوز پشت و کمر درمان میشود؟ درمان کیفوز بدون جراحی و با روش هایی مثل قوزبند، بریس، ورزش و … امکان پذیر است؟ چه زمانی نیاز به جراحی می شود؟ خیلی از بیماران ما درباره رفع قوز کمر در یک هفته در خانه می پرسند که در این مقاله به آن نیز پرداخته ایم.
برای آشنایی بیشتر با انواع روش های درمان کیفوز و دیگر جزئیات مربوط به آن تا انتها همراه کلینیک فراز باشید.
کیفوز یا قوز پشتی و کمری چیست؟
کیفوز که به آن کمر گرد یا پشت گرد یا قوز نیز می گویند، یک اختلال مربوط به ستون فقرات است که هنگامی رخ می دهد که قسمت بالایی کمر به طور غیر طبیعی به سمت جلو گرد شود.
کیفوز یک بیماری شایع است که سالانه بیش از 3 میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می دهد و طی تحقیقات انجام شده در زنان مسن بیشتر شایع است. نکته بسیار مهم در خصوص این عارضه این است که، در مراحل اولیه کیفوز، ممکن است علائمی نداشته باشید و نیازی به درمان نداشته باشید اما در صورت عدم درمان، کیفوز می تواند شدید شود و باعث تغییر شکل قابل توجهی در ستون فقرات شود.
بنابراین هدف از درمان کیفوز جلوگیری از انحنای بیشتر و تسکین علائم است و لازم است که شما پس از مشاهده کوچک ترین علائم اقدامات لازم جهت درمان را انجام دهید.
انواع کیفوز
سه نوع کیفوز وجود دارد:
کیفوز وضعیتی
کیفوز وضعیتی با انحنای ستون فقرات بیش از 50 درجه مشخص می شود. بیمارانی که از کیفوز وضعیتی رنج می برند می توانند با ورزش بهبود پیدا کنند.
کیفوز شوئرمن
کیفوز شوئرمن یا بیماری شورمن نوعی کیفوز است که معمولاً نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد. مهره‌ها در طول کیفوز شوئرمن به شکل دایره شکل می‌گیرند تا ظاهری قوز مانند به ستون فقرات بدهند. این وضعیت درصد بسیار کمی از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند با رشد ستون فقرات بدتر شود(افزایش سن)
کیفوز مادرزادی
کیفوز مادرزادی یک ناهنجاری نادر ستون فقرات است که در بدو تولد وجود دارد که با انحنای ستون فقرات به سمت بیرون مشخص می شود. در این حالت همانطور که کودک رشد می کند، انحنای بیرونی بیشتر می شود.
علل کیفوز یا قوز کمر
شرایط مختلفی می تواند باعث کیفوز شود از جمله:
پوکی استخوان: پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که با از دست دادن تراکم استخوان ها رخ می دهد. این موضوع شایع ترین دلیل کیفوز در زنان مسن است.
دیسک های تحلیل رفته: با افزایش سن افراد، دیسک های بین مهره ها خشک و کوچک می‌شوند و هنگامی که این اتفاق می افتد، کیفوز می تواند بدتر شود.
بیماری شوئرمن: بیماری شوئرمن کودکان را در طول جهش رشد قبل از بلوغ تحت تاثیر قرار می دهد. در طی این عارضه با رشد کودک، گرد شدن پشت ممکن است بدتر شود.
نقایص مادرزادی ستون فقرات: برخی از نوزادان با نقایص ستون فقرات به دنیا می آیند که در طی آن ستون فقرات به درستی در رحم مادر شکل نگرفته است.
سرطان: سرطان در ستون فقرات می تواند مهره های ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهد که می تواند منجر به شکستگی های فشاری و کیفوز شود.
عوامل خطر برای کیفوز
عوامل خطر اصلی برای ایجاد کیفوز عبارتند از :
- سن: همان طور که اشاره کردیم کیفوز بیشتر در زنان مسن دیده می شود
- ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانواده شما قوز پشتی داشته باشد، احتمال ابتلای شما به کیفوز در آینده نیز بیشتر است
- پوکی استخوان: افراد مبتلا به پوکی استخوان، بیشتر در معرض ابتلا به کیفوز هستند، بنابراین لازم است که نکات پیشگیری را رعایت کنند.
علائم و نشانه های قوز پشت
در ابتدا بیان کنیم که اگر شما به نوعی خفیف از قوز پشتی دچار هستید احتمالا هیچ علائمی را مشاهده نخواهید. اصلی ترین موضوعی که سبب بروز علائم در این بیماری می شود مربوط به شدت و درجه انحنا می باشد. بنابراین علائم احساس شده در هر شخص نسبت به دیگری متفاوت است.
علائم کیفوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شانه هایی که به سمت پایین افتاده اند
- قوز پشت
- کمر درد
- خستگی
- سفتی در ستون فقرات
- همسترینگ سفت
در موارد بسیاری نادر و زمانی که شدت بیماری در فرد زیاد است، احتمالا بیمار احساس خود را از دست می دهد و در پاها و کمر بی حسی را تجربه می کند.
تشخیص قوز کمری چگونه است؟
این عارضه جزو مواردی می باشد که به راحتی و در ظاهر کاملا مشخص است، کافیست از شخصی بخواهید تا شما را در هنگام راه رفتن یا ایستادن نگاه کند، پس از آن بررسی کند که آیا نوع حرکات شما عادی می باشد و یا خمیدگی شانه ها و گرد شدن کمر احساس می شود.
همچنین شما می توانید یک آزمایش ساده برای بررسی اینکه آیا گوژپشتی دارید یا نه انجام دهید. این آزمایش به صورت زیر می باشد:
- با پشت به دیوار بایستید و به آن تکیه دهید.
- پشت سر، بالای پشت، باسن و پاشنه پا باید همزمان با دیوار تماس داشته باشند.
- اگر متوجه شدید که سر به جلو بیرون زده و پشت سرتان با دیوار تماس ندارد، می تواند نشان دهنده قوز پشت باشد.
همچنین اگر تشخیص این عارضه به تنهایی برای شما دشوار است می توانید نزد پزشک متخصص مراجعه کنید تا آزمایش ها و عکس برداری ها برای شما تجویز شود تا به خوبی بتوانید مطمئن شوید که به این عارضه دچار هستید یا نه.
قوز کمر و کیفوز پشت می تواند بر ظاهر فرد از جلو یا پهلو تاثیر گذارد. ستون فقرات در ناحیه قفسه سینه می بایست کمی در ناحیه پشت شانه ها انحنا داشته باشد.در حالت عادی ستون فقرات می تواند از 20 تا 40 درجه در هنگام نگاه کردن به فرد از پهلو زاویه داشته باشد.در صورتی که انحنای ستون فقرات از این مقدار بیشتر شود، فرد دچار قوز کمر می شود.
آیا قوز پشت یا کمر درمان قطعی دارد؟
بله قوز و کیفوز کمر و پشت با روشهای ورزش درمانی، بریس و در موارد شدید جراحی قابل درمان است. کیفوز، البته به جز کیفوز مادرزادی، عارضه ای در سایر اندام ها و ساختارهای داخلی بدن ایجاد نمی کند، اما احتمال وجود درد در بدن فرد وجود دارد.
درمان کیفوز بر اساس علائم بیماری در بدن فرد مبتلاست. برای مثال، ورزش ها و داروهای آرام بخشی برای کسانی تجویز می شود که احساس درد می کنند، این ورزش ها عضلات مرکزی را تقویت می کنند. اگر فرد نگران ظاهر خمیده خود باشد، احتمالاً پزشک قرار دادن آتل یا انجام ورزش های اصلاح حرکتی را پیشنهاد می کند.
تنها در موارد وخیم ابتلا به کیفوز، انجام جراحی پیشنهاد می شود.
درمان انتخابی کیفوز، بستگی به عوامل نظیر سن و میزان رشد باقیمانده بدن کودک دارد. البته درجه انحنا بدشکلی و وجود یا عدم وجود کمر درد نیز در انتخاب درمان کیفوز مؤثر است.
درمان قوز پشتی بدون جراحی
گزینه های درمانی متفاوتی برای درمان کیفوز وجود دارد، این که کدام یک از روش های درمان برای شما انتخاب شود وابسته به عوامل مختلفی می باشد؛ عموما پزشک برای انتخاب روند درمان گزینه های زیر را در نظر می گیرد:
- سن شما
- نوع گوژپشتی
- شدت انحنا یا قوز
به صورت کلی بیمارانی که به قوز پشتی وضعیتی دچار هستند، می توانند از گزینه های درمانی غیر جراحی استفاده کنند. همچنین اگر میزان درجه انحنا کمر کمتر از 75 درجه باشد باز هم این امکان وجود دارد که سایر درمان ها استفاده کرد. گزینه های درمانی غیر جراحی برای قوز پشتی شامل موارد زیر می باشد:
1. درمان قوز با بریس
استفاده از بریس یا قوزبند به بیماران در حال رشد مبتلا به گوژپشتی شوئرمن توصیه میشود. نوع بریس و ساعات استفاده روزانه از آن به شدت انحناء بستگی دارد. پزشک بریس را همگام با بهبود وضعیت دستکاری می‌کند. بریس معمولاً تا زمان متوقف شدن رشد و بلوغ اسکلتی بسته میشود.
2. ورزش درمانی و فیزیوتراپی
متخصص رژیم غذایی مناسب حاوی کلسیم و ویتامین D را توصیه می‌کند. سنجش تراکم استخوان، به ویژه در صورت سابقه ابتلا اعضا خانواده به پوکی استخوان یا وقوع شکستگی در گذشته، از ضعیف شدن استخوان‌ها، شکستگی‌های فشاری و گوژپشتی متعاقب آن در بیماران مسن‌تر جلوگیری می‌کند.
تمرین‌ها و حرکت‌های اصلاحی خاص با تقویت عضله‌های شکم و پشت بدن به تسکین درد کمر و پشت بدن و بهبود حالت اندامی کمک می‌کند. ورزش درمانی برای کشش عضله‌های منقبض و گرفته همسترینگ و تقویت ناحیه‌ای از بدن مفید است که در اثر هم‌محور نبودن ستون فقرات آسیب دیده است. در تصویر زیر بعضی حرکت‌های موثر برای درمان گوژپشتی نشان داده شده است.
بیشتر بدانید: درمان کیفوز با کمک ورزش و حرکات اصلاحی
3. دارو
البته که نمی توان بیان کرد که مصرف دارو جزو روش های درمانی می باشد، اما تکمیل کننده سایر روش ها و کمک کننده ای برای پیشگیری از آسیب های بیشتر می باشد. علاوه بر آن در صورتی که شما درد داشته باشید و برای انجام کارهای روزانه خود دچار مشکل شوید، مصرف دارو های مسکن کمک کننده می باشد.
4. تحریک الکتریکی عصب
در این روش از ابزار هایی مثل یخ و گرما استفاده می شود، تحریک کردن ناحیه کمری از روی پوست می تواند برای برخی افراد موثر باشد، اما حتما باید توسط پزشک مخصوص انجام شود.
5. اسکن سه بعدی
پزشک گاهی صرفاً برای بررسی وضعیت قوز و اطمینان از تشدید نشدن آن دستور انجام اسکن سه بعدی می‌دهد و از بیمار می‌خواهد تا پایان دوره رشد در فواصل منظم برای اسکن مراجعه کند. چنانچه گوژپشتی تشدید نشود یا دردناک نگردد، درمان دیگری ضرورت ندارد.
6. منوال تراپی یا درمان با دست
کشش عضلات با دست شما روش های غیر تهاجمی می باشد که در آن علائم قوز کمری شما کمتر می شود و انرژی بیشتری به دست خواهید آورد.
7. باند پیچی یا بستن کمر
این روش نیز عموما در کنار سایر روش های درمانی استفاده می شود، در صورتی که شما کمر خود را ببندید، درد بسیار کمتری خواهید داشت و به قرار گرفتن کمر در جای درست کمک کرد.
البته باید این مورد را در هم نظر داشته باشید که باند پیچی طولانی مدت عوارض بسیاری برای به همراه دارد و سبب ضعیف شدن عضلات می شود. بنابراین حتما باید زیر نظر پزشک عمل کنید.
تمامی این خدمات در کلینیک ارتوپدی فراز انجام می شود. برای آشنایی با خدمات کلینیک فراز در این زمینه اینستاگرام ما را دنبال کنید.
درمان قطعی قوز کمر و پشت با جراحی
اکثر بیماران دچار قوز کمر و کیفوز پشت ، نیازی به عمل جراحی جهت درمان ندارند. عمل جراحی قوز کمر به بیمارانی توصیه می شود که قوز کمر آنها به پیشرفت خود ادامه می دهد یا علائم مشکل علیرغم استفاده از روش های درمانی غیر جراحی برطرف نمی شوند
شرایط جراحی گوژ پشت:
- بیماران مبتلا به گوژپشتی شوئرمن با قوز بزرگتر از 75 درجه
- بیماران دچار پشت درد و کمر درد شدیدی که با درمان غیرجراحی تسکین نمی‌یابد.
در صورتی که یکی از موارد بالا را دارید، تنها گزینه شما جراحی می باشد. این که دقیقا به چه صورت انجام می شود تنها در معاینه حضوری قابل تشخیص است.
درمان کیفوز با جراحی، شامل فیوژن ستون فقرات کمری با ابزار است. جراحی به تنهایی، 4 إلی 5 ساعت به طول می انجامد و فرد به مدت 3 إلی 4 روز در بیمارستان بستری می شود. روند بهبودی در خانه، 4 إلی 6 ماه طول می کشد.
پروسه جراحی شامل ایجاد برشی در راستای مرکز کمر است که استخوان ها و عضلات را در معرض دید قرار می دهد. طول برش به اندازه بدشکلی نیازمند تصحیح است. مهره های ستون فقرات ابتدا از بافت اطراف آزاد و سپس برای اصلاحات آماده می شوند.
در کلینیک فراز، اولویت اصلی ما درمان غیر جراحی کیفوز می باشد. بنابراین بعد از تشخیص شدت قوز کمر و پشت بیمار، گزینه آخر کادر پزشکی مجرب فراز روش جراحی برای درمان کیفوز انتخاب می شود. برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
کلام آخر
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را به خوبی با انواع روش های درمان قوز پشتی و دیگر جزئیات مربوط به آن آشنا نماییم. خوشبختانه در بیشتر موارد شما می توانید بدون استفاده از جراحی برای درمان قوز پشتی و کمر اقدام کنید، بنابراین در صورت مشاهده اولین علائم حتما روند درمانی خود را دنبال کنید.
برای مشاوره رایگان تماس بگیرید!
الان تماس بگیر
برای مشاوره رایگان تماس بگیرید!
الان تماس بگیرکادر درمان مجرب کلینیک ارتوپدی فرا
ز
دکتر سیدرضا آقاپور
متخصص ارتوپد اطفال – فلوشیپ جراحی استخوان و مفاصل کودکان
دکتر مرتضی اشرافی
متخصص جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات – فلوشیپ جراحی ستون فقرات و مغز کودکان
دکتر مهتاب مهرافشان
متخصص جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی)
فوق تخصص ارتوپدی کوکان
دکتر محسن رستمی
متخصص جراحی مغز و اعصاب ، دیسک و ستون فقرات
احسان غلامی ارجنکی
مدیریت کلینیک فراز
رویا سلیمانی منفرد
مروارید علیپور
